ارمنستان کشوری با طبیعت زیبا و تاریخ کهن، سرزمینی از کلیساها و موزه های باستانی است که می تواند مانند تاریخی مصور و زنده از سرگذشت مردم ارامنه را به تصویر بکشاند. این کشور قدمتی چندین هزار ساله دارد و در کنار طبیعت و آب و هوای بی نظیرش موقعیتی استثنایی برای گردشگران ایجاد کرده تا علاوه بر لذت بردن از جاذبه های طبیعی با تاریخ و فرهنگ مردم ارمنستان به عنوان اولین کشوری که مسیحیت را دین رسمی خود پذیرفته است، آشنا شوند. البته سفر با تور ایروان تنها به جاذبه های تاریخی ختم نمی شود و اتفاقا مردم بسیاری تنها برای تفریح به این شه سفر می کنند. اگر می خواهید شهری زیبا و در عین حال سرگرم کننده را انتخاب کنید؛ همین طور از طرفی دیدنی های جذاب و تاریخی نیز داشته باشد بهترین گزینه تور ایروان است. ایروان تقریبا همه چیز را با هم دارد و سفر به آن تجربه ای فراموش نشدنی خواهد بود. موزه ماتناداران از اهمیت زیادی بین مردم ارمنستان برخوردار است به طوری که می گویند عجیب است اگر گردشگری بدون بازدید از موزه ماتناداران این کشور را ترک کند؛ اگر شما هم به دنبال اطلاعاتی تکمیلی از این موزه هستید، ادامه مطلب را دنبال کنید.
موزه ماتناداران از اهمیت زیادی بین مردم ارمنستان برخوردار است به طوری که می گویند عجیب است اگر گردشگری بدون بازدید از موزه ماتناداران این کشور را ترک کند.
گذری بر تاریخ موزه ماتناداران | Matenadaran museum
موزه ماتناداران گنجینه ای ارزشمند از تاریخ مکتوب این سرزمین و بزرگترین مخزن دست نوشته های ارامنه در سراسر جهان است، در واقع نام این موزه یعنی “ماتناداران” به معنای “مخزن کتاب” نیز به ماهیت آن اشاره دارد، در بعضی منابع اشاره شده این کلمه از زبان فارسی میانه گرفته شده است، این لغت در ارمنستان قرون وسطی به کتابخانه شناخته شده و در بسیاری از نقاط دیگر جهان همچنان به عنوان کتابخانه یاد می شود از این جهت گاهی برای ایجاد تمایز از این موزه به نام ماتناداران ایروان یا ماتناداران ماشتوتس یاد می کنند؛ موسس این موزه معروف فردی به نام Mesrop Mashtots بوده که در سال 1959 براساس مجموعه ای ملی از تاریخ و متون ارمنی که قبلا در کلیسای اچمیادزین نگه داری می شده، تاسیس شده است؛ این مجموعه از زمان تاسیس تا کنون تغییرات و گسترش زیادی داشته است و به پاسداشت Mesrop Mashtots مخترع الفبای ارمنی مجسمه آن جلوی موزه قرار داده شده، تندیس مسروپ ماشتوتس با یک دست به الفبای ارمنی در پشت سرش و با دست دیگر راه علم و دانش این سرزمین را که از تاریخ و تمدن ارمنستان می گذرد به شاگردی که جلوی او زانو زده است، نشان می دهد؛ قبل از ورود به فضای موزه در راه همچنان تندیس هایی از بزرگان، فیلسوفان و دانشمندان ارمنستان از جمله گریگور تاتوانی، آنانی شیراکانی، توروس روزلین و … دیده می شود.
آنچه که امروزه در این موزه دیده می شود تمام کتب و دست نوشته های به جای مانده از این سرزمین نیست چرا که ارمنستان همیشه میدان نبردی برای قدرت های بزرگ منطقه بوده و از این رو آسیب زیادی به آثار فرهنگی و تاریخی آن وارد شده و از جمله آن می توان به نابودی بسیاری از دست نوشته ها در زمان حمله عثمانی اشاره کرد؛ در سال 1920 دولت وقت همه موسسات آموزشی ارمنستان را ملی کرد و دست نوشته های اچمیادزین را به عنوان دارایی تمام مردم ارمنستان اعلام کرد؛ در سال 1922 هر آنچه از این نسخ به روسیه فرستاده شده بودند یا غیر قانونی خارج شده بود را بازگردانیدند و حدود 1730 نسخه به علاوه 4660 نسخ قدیمی جمع گردید، در نهایت سال 1939 بالغ بر 9382 نسخه دستنویس به موزه ملی از پراهمیت ترین موزه های ارمنستان که در آن زمان به عنوان کتابخانه ایروان شناخته می شد منتقل گردید؛ سوم مارس سال 1959 زمانی بود که ماتناداران به عنوان “مؤسسه تحقیقات علمی با ادارات ویژه حفظ علمی، مطالعه، ترجمه و انتشار نسخه های خطی” در ساختمانی جدید تاسیس شد و بعد از آن سال 1962 به نام خالق الفبای ارمنی نام گذاری شد.
بخش های مختلف و آثار دیدنی موزه ماتناداران
بنای موزه در سال های ابتدایی ساخت کمی به تعلیق افتاد و بعد ها به مرور زمان کامل شد، در معماری این بنا از سبک های قرون وسطی الهام گرفته شده اما با این حال طراحی هایی باستانی از معابد مصری نیز در آن دیده می شود و بخش بزرگی از سالن ورودی آن شبیه به صومعه ساناهین از کلیساهای معروف ارمنستان طراحی شده است. پس از ورود نقاشی قدیمی وانیک خاچاتریان مربوط به سال 1960 دیده می شود و کمی جلوتر سه نقاشی معروف همین نقاش وجود دارد که سه دوره تاریخی ارمنستان را به تصویر کشیده است؛ موزه در طی زمان بازسازی شده و بخش هایی به آن اضافه گردیده است که نه تنها از ابهت تاریخی آن نمی کاهد بلکه شکوه موزه را بیشتر کرده است؛ در 20 دسامبر 2011 مراسم با شکوهی به مناسبت 20 امین سال استقلال ارمنستان اجرا شد و در همین زمان موزه به طور رسمی با حضور سران کشور ارمنستان و همین طور رهبران مذهبی آن افتتاح شد. امروزه در این موزه بیش از 23000 نسخه دستنویس خطی نگه داری می شود که تنها بخشی از آن ها برای بازدید عموم در 15 سالن در بخش های مختلف به نمایش گذاشته شده است، بخشی از این نسخه ها نیز به تاریخ ارامنه مربوط نمی شود و در آن دستنوشته هایی به زبان های دیگر مانند عربی، سریانی، یونانی، هندی، گرجی، عبری و … نیز وجود دارد؛ همچنین این موزه مجله ای اختصاصی به خود دارد که در آن اطلاعاتی را در مورد نسخ قدیمی در اختیار عموم قرار می دهد. آنچه که در این موزه هر گردشگری را به خود جذب می کند تنها دستنوشته، مجسمه و یا نقاشی های قدیمی نیست بلکه فرهنگ و تاریخیست که در پشت تمام آن ها نهفته است؛ این موزه در طول سال بیش از هزاران بازدیده کنند دارد و به عنوان نمادی از شکوه و ارزش های فرهنگی این کشور شناخته شده است، اغلب دولت مردان و مقامات خارجی در سفر به ارمنستان از این گنجینه تاریخی بازدید کرده اند، لازم است یادآوری کنم مجموعه ماتناداران در سال 1997 به عنوان میراثی ارزشمند به ثبت جهانی رسیده است.
دسترسی و ساعات بازدید از موزه ماتناداران
موزه در منطقه شمال غربی ایروان بر روی تپه ای قرار گرفته، خیابانی که موزه در آن قرار دارد نیز به نام مخترع الفبای ارمنی ثبت شده است، دسترسی به موزه راحت است و در تمام سطح شهر تاکسی و وسایل نقلیه عمومی برای رفتن به موزه وجود دارد، موزه از 10صبح تا ساعت 5 بعد از ظهر آماده حضور گردشگران و بازدیدکنندگان است البته موزه در روزهای یکشنبه و دوشنبه تعطیل است، قبل از ورود به موزه باید بلیط تهیه کنید که قیمت بلیط ها برای کودکان نیم بها در نظر گرفته شده است؛ اگر به این موزه رفتید بازدید از دیگر جاذبه های دیدنی و تفریحی ارمنستان در نزدیکی موزه را از دست ندهید.
در این مجموعه تنها تاریخ ارمنستان دیده نمی شود بلکه روایت های معتبری از تاریخ و فرهنگ مردم سرزمین های دیگر را نیز در خود جا داده است؛ خاورمیانه، قفقاز، ایران، روسیه و … همه از سرزمین هایی هستندکه در این موزه از تاریخ آن ها صحبت شده است پس در سفر به ارمنستان بازدید از این مجموعه ارزشمند را از دست ندهید؛ البته موزه به قدری ارزشمند است که قرار است نمایشگاهی مجازی از ماتناداران برگزار شود تا افرادی که فرصت و امکان رفتن و به ارمنستان را ندارند نیز بتوانند از موزه و آثار آن بازدید کنند.
