استانبول زیبا شهری است که با وجود مساجد بسیاری که در خود جای داده است در میان توریست ها و گردشگران شناخته می شود و اگر نگاهی به تمامی آنها بندازید هیچ کدام به اندازه مسجد آبی نگاهتان را خیره به خود نمی کنند و شک نکنید که مسحور این همه عظمت و زیباییش خواهید شد و به احتمال زیاد عکس هایی از شهر استانبول دیده باشید حتما با مسجد معروف و باشکوه سلطان احمد آشنایی دارید اما نه بطور کامل ، این مسجد مسجدی با 6 مناره است که به راحتی توانسته از مساجد دیگر این شهر سری از سرها بیرون آورد و ضمنا این مسجد درست در قلب شهر تاریخی استانبول قرار گرفته است که با نورپردازی ها و معماری منحصر به فردی که داراست به راحتی دیده و شناخته شده و لازم به ذکر است که در واقع نه تنها در این شهر بلکه یکی از محبوب ترین مساجد دنیا نیز محسوب می شود .
در تور استانبول وقتی به سراغ مسجد سلطان احمد بروید در نخستین دیداری که داشته باشید ، ترکیب گنبدها و مناره ها و مقرنس کاری ها که با هنرمندی ساخته شده اند شما را مجذوب خود می کند و جالب است بدانید که این تازه ابتدای ماجراست ، سعی کنید خودتان را به شبستان مسجد برسانید و به بهشتی از طرح و نور و رنگ قدم گذاشته و کاشی کاری های بی نظیر، طلاکاری های چشمگیر و بازی دلبرانه رنگ و نوری که در اینجا غوغا می کند از نزدیک دیده و لذت ببرید ، در ادامه با ما همراه باشید .
نمای داخلی مسجد سلطان احمد استانبول یا مسجد آبی با 20000 کاشی آبی رنگ طراحی و مزین شده است که نام مسجد با الهام از این کاشی ها برگرفته شده است.
تاریخچه مسجد سلطان احمد استانبول ( Sultan Ahmed Mosque )
مسجد آبی استانبول یا همان مسجد سلطان احمد به دستور سلطان احمد اول و درست در زمانی که تنها ۱۹ سال بیشتر نداشت ساخته شد و نکته بعدی اینکه این مسجد در نزدیکی ایا صوفیه قرار گرفته شده و بر روی محوطه یک میدان اسب دوانی باستانی و کاخ امپراطوری بیزانس بنا شده است که بسیار هم مجذوب کننده است و در ضمن موزائیک های کاخ مذکور را در موزه موزائیک در همان نزدیکی می توانید از نزدیک تماشا کنید و در ادامه پروژه ساخت مسجد آبی در سال ۱۶۰۹ میلادی آغاز شد و ۷ سال زمان برد و معماری که طراحی مسجد سلطان احمد را به عهده داشت فردی به نام ” آقا محمد ” بود که جدش را اعدام کردند و وقتی این اتفاق افتاد سلطان احمد که بسیار نگران به پایان رسیدن این مسجد عظیم و باشکوه بود اغلب خود درگیر روند کار می شد و با بقیه کارکنان مسجد همکاری های لازم را داشت که کار زودتر به اتمام برسد و موضوه ناراحت کننده اینجاست که او تنها یک سال پس از اتمام ساخت شاهکارش در سن ۲۷ سالگی در اوج جوانی درگذشت و پیکر او به همراه همسر و سه پسرش با کمال شکوه و احترام در بیرون مسجد دفن شده است که لازم است بدانید که مجموعه مسجد اصلی شامل یک مدرسه ، بیمارستان ، یک مدرسه ابتدایی ، بازار ، عمارت و گور موسس آن بود که متأسفانه اکثرشان در قرن نوزدهم تخریب شدند .
با مسجد سلطان احمد بیشتر آشنا شوید
” مسجد امپراتوری سلطان احمد اول Sultan Ahmet Camii, Sultan Ahmed Mosque “ که در استانبول به مسجد آبی هم شهرت دارد ، مشرف به میدان اسب دوانی در مرکز استانبول قدیم بوده که یکی از مناظر دیدنی درجه یک در این شهر تاریخی در میان علاقه مندان و گردشگران خارجی است و بازدید کننده های خارجی این مکان را با توجه به رنگ کاشی های داخلی اش که خودنمایی می کند ” مسجد آبی ” می نامند ، اما توجه داشته باشید که بیشتر کاشی های آبی جذابی که هست در گالری های خارج از دسترس طبقات بالایی قرار گرفته اند و با تمام این توضیحات این مسجد نمونه ای منحصر به فرد از مساجد فوق العاده ی امپراتوری عثمانی می باشد که بهتر است عازم این شهر زیبا و به یاد ماندنی شوید و حتما دیدن آن را جزو برنامه های تفریحی تان قرار دهید و از تماشای آن لذت ببرید و توجه داشته باشید که گنبد های آبشاری و 6 منار باریک ” مسجد سلطان احمد “ آسمان استانبول را در خود فرا گرفته است و در ادامه اینکه در قرن هفدهم سلطان احمد اول تصمیم بسیار مهم و بزرگی گرفت و آن هم ساخت مکانی برای پرستش مسلمانان بود که حتی از ایا صوفیه نیز بهتر و ویژه تر باشد و مهم است بدانید که این دو مسجد شاخص و معروف استانبول در میدان اصلی استانبول در کنار یکدیگر قرار دارند که قضاوت درباره اینکه کدام یک از این دو مسجد تحسین برانگیزتر و پرطرفدارتر هستند به عهده شما خواهیم گذاشت .
همانطور که در بالا هم گفتیم مسجد سلطان احمد با شش مناره و آبشاری از چند گنبد منحصر به فرد ، همتای ارزشمند و رقیبی جدی برای ایا صوفیه که تنها به اندازه چند دقیقه پیاده روی تا مسجد آبی معروف فاصله دارد ، بشمار می رود و در ضمن معمار مسجد آبی استانبول ، ” محمد آقا صدفکار ” قصد داشت با ساخت این بنا به همکاران محبوبش اعم از : آنتمیوس ترالسی ( Anthemius of Tralles ) و ایسیدور میلتوسی ( Isidorus of Miletus ) ، معماران ایاصوفیه که جزو شاهکارشان را هزاران سال قبل تر از تولد محمد آقا بنا کرده بودند ، ادای احترام کند و موفق هم شد و اینکه اهمیت تکمیل ساخت مسجد برای سلطان احمد آنقدر زیاد بود که گاها خودش در مراحل ساخت کلی همکاری های مهم داشت .
نکته بعدی که حائز اهمیت است برجسته ترین ویژگی های مسجد آبی است که از دوردست نیز قابل مشاهده است شش مناره ی زیبای آن هستند و از آنجاییکه اکثر مساجد دارای چهار ، دو یا یک مناره هستند این ویژگی مسجد آبی بسیار منحصر به فرد و چشمگیر بوده و حکایتی از گذشته دهان به دهان پیچیده که سلطان به معمارش دستور ساخت ” مناره های طلایی ( altin ) ” را داده بوده که معمار این مسجد به اشتباه ” شش ( alti ) مناره ” شنیده بوده است و با توجه به این ویژگی خاص و هر اشتباهی که سهوا اتفاق افتاد جنجالی به پا شد زیرا مسجد الحرام مکه نیز شش مناره داشت و صحبت هایی در این خصوص در میان عموم مردم رد و بدل می شد تا در آخر سلطان با فرستادن معمارش به مکه جهت اضافه کردن مناره هفتم ، این جنجال را ختم به خیر کرد .
دیگر ویژگی قابل توجه نمای خارجی این بنا چینش و قرارگیری زیبای آبشاری این گنبد ها می باشد که گویی از گنبد بزرگ مرکزی به پایین سرازیر شده اند و بسیار وجدآور است و طاق های زیر گنبد توازن بصری بیشتری به این بنا هدیه داده و نمای خارجی مسجد هیچگونه رنگ آبی را نشان نمی دهد و در ادامه اینکه ورودی اصلی غربی به زیبایی هرچه تمام تزئین شده است و ارزش بصری بسیار بالایی در میان هنر دوستان و معماران دارد و با این وجود ، جهت نگه داشتن حرمت این مجموعه تاریخی و محترم افرادی که قصد عبادت ندارند باید از ورودی شمالی سمت میدان اسب دوانی وارد این مسجد شوند و جالب است که از این دروازه زنجیرهایی نمادین آویزان شده تا در اصطلاح همه افراد حتی سلطان سوار بر اسب نیز هنگام ورود به این مکان تعظیم نمایند .
نمای داخل این بنا درست سقف مرتفع آن با 20000 کاشی آبی رنگ طراحی و مزین شده است که نام مسجد از این کاشی ها ایده و الهام گرفته شده و اینکه کاشی های قدیمی دارای طرح گل ، درخت و الگوهای انتزاعی بسیار زیبا ، نمونه ای عالی از طراحی ایزنیکی قرن 16 می باشند که شما مبهوتش می شوید و در ضمن تمامی این عناصر مسجد را به یکی از زیباترین جاذبه های گردشگری استانبول تبدیل کرده است و مهم است بدانید که این مسجد در یکی از محله های مهم استانبول جا خوش کرده است و کاشی های ایزنیکی در گالری ها و دیوار شمالی بالای ورودی اصلی بسیار مناسب عکاسی و فیلمبرداری هستند و بقیه کاشی ها که طرح هایشان ظرافت کمتری نسبت به دیگر کاشی ها دارد در کوتاهیه قرار گرفته اند و فضای داخلی با 260 پنجره که زمانی با شیشه های رنگی قرن 17 پر شده بودند نمایی روشن از آفتاب را به داخل انعکاس می دهند و متاسفانه این شیشه ها از بین رفته و با کپی های نامرغوب جایگزین شده اند ول زیباییشان به همان صورت باقی مانده است .
نگاهی به معماری مسجد سلطان احمد استانبول
کافیست که با ورود به این جاذبه تاریخی زیبا نگاهی به طراحی این مسجد بیندازید تا شما هم این موضوع را تایید نمایید که ” مسجد آبی ” به راحتی نقطه اوج معماری عثمانی محسوب می شود و گنبدهای آبشاری ، تقارن زیبا و طاق های پی در پی آن ، مناره ها و کاشی های آبی درون این مسجد ، از هر لحاظ خاص و شگفت انگیز هستند که مبهوت دست هنرمند این معماران خواهید شد و البته طراحی و معماری این سازه مذهبی به صورت ترکیبی می باشد و با یک بررسی کوتاه این را می فهمید که عناصر معماری اسلامی نیز در آن به وفور دیده می شود و همچنین از طراحی سازه ای بیزانسی مانند ایاصوفیه الهام گرفته شده و بنابراین بی دلیل نیست که از مسجد سلطان احمد به عنوان شگفت انگیزترین مسجد تاریخی کشور ترکیه یاد می شود و البته نا گفته نماند که این شگفتی قادر خواهد بود به راحتی این مسجد را به یکی از جاذبه های بسیار دوست داشتنی نیز تبدیل کند .
معماری مسجد سلطان احمد را هنرمندی به نام ” Sedefkâr Mehmed Aga ” عهده دار بود و او که شاگرد معمار سنان (1) بوده است ، ایده های هنرمندانه استادش را با استعداد بی نظیر خود ترکیب کرده و برای ساخت مسجدی چنان پر ابهت و با شکوه با کمک جمعی از هنرمندان زبردست دست به کار شد و در این مسجد بخش هایی با نام : نمای بیرونی مسجد سلطان احمد ، مناره های مسجد آبی و معماری داخلی مسجد سلطان احمد تقسیم بندی شده است .
